[Prawo spadkowe] Ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli po śmierci osoby składającej oświadczenie testamentowe
Udostepnij
Ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli – analiza postanowienia Sądu Najwyższego z 17 maja 2024 r. (I CSK 438/24) | Prawo spadkowe
W tym wpisie analizujemy najnowsze orzeczenie Sądu Najwyższego, które dotyczy kluczowych kwestii związanych z ustaleniem istnienia i treści testamentu po śmierci testatora. Sprawa, rozpoznana postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2024 r. w sprawie pod sygnaturą akt I CSK 438/24, wskazuje na istotne wyzwania w procesie dowodzenia, które mają znaczenie dla osób zaangażowanych w sprawy spadkowe.
Sąd najwyższy w tej sprawie stwierdził, że ze względu na ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli dopiero po śmierci osoby składającej oświadczenie konieczne jest ustanowienie wymagań formalnych utrudniających sfałszowanie treści oświadczenia, zmuszenie umierającego do jego złożenia lub wykorzystanie stanu zdrowia wyłączającego świadome wyrażenie woli. Podstawą formą testamentu jest testament w całości spisany własnoręcznie (art. 949 § 1 k.c.). Wymóg ten nie służy wyłącznie utrudnieniu sfałszowania treści ostatniej woli, lecz służy także możliwości sprawdzenia, czy spadkodawca pisał testament w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.). Badanie pismoznawcze pozwala do pewnego stopnia na ustalenie, czy piszący działał pod wpływem dużego stresu, co w połączeniu z innymi przesłankami może pozwolić na ustalenie złożenia oświadczenia pod bezprawną groźbą. Badanie to może także ujawnić zmiany charakteru pisma wynikające z demencji lub innych zaburzeń psychicznych.
Czy istnienie i treść oświadczenia ostatniej woli zmarłego mogą być ustalane na podstawie wszelkich dostępnych środków dowodowych? | Sprawa spadkowa
Sprawa rozpatrzona przez Sąd Najwyższy w prezentowanym postanowieniu dotyczyła ustalenia, czy spadkodawca pozostawił oświadczenie ostatniej woli, które mogłoby wpłynąć na porządek dziedziczenia. W szczególności problematyczne było odtworzenie treści tego oświadczenia oraz udowodnienie, że zostało ono rzeczywiście złożone przed śmiercią. Brak testamentu w formie pisemnej wymagał od wnioskodawców powołania się na dowody osobowe i okoliczności faktyczne.
Sąd Najwyższy potwierdził, że w przypadku braku testamentu w formie pisemnej lub innych jednoznacznych dowodów, istnienie i treść oświadczenia ostatniej woli mogą być ustalane na podstawie wszelkich dostępnych środków dowodowych. Kluczowe znaczenie mają tutaj zeznania świadków, okoliczności towarzyszące składaniu oświadczenia oraz wszelkie poszlaki potwierdzające intencje spadkodawcy.
Istotne ustalenia prawne Sądu Najwyższego w kontekście dziedziczenia na podstawie testamentu
Sąd Najwyższy w prezentowanym postanowieniu zwrócił uwagę na kilka kluczowych kwestii związanych z dziedziczeniem na podstawie testamentu (dziedziczenie testamentowe):
dowody na oświadczenie ostatniej woli - w sytuacji, gdy nie ma formalnego testamentu w formie, dopuszczalne jest ustalenie woli spadkodawcy (testatora) na podstawie dowodów osobowych, takich jak zeznania świadków, oraz innych okoliczności faktycznych. Pomimo, że prawo spadkowe przewiduje wymogi formalne dla sporządzenia testamentu, Sąd Najwyższy przypomniał, że nie można ich traktować w sposób absolutny, jeśli dowody wskazują na wyraźne wyrażenie woli spadkodawcy w innej formie.,
zasada swobody testowania - Sąd Najwyższy podkreślił, że najistotniejszą kwestią jest ustalenie rzeczywistej woli spadkodawcy, nawet jeśli nie została ona formalnie utrwalona,
ocena wiarygodności dowodów - zeznania świadków muszą być oceniane w kontekście całokształtu okoliczności, aby uniknąć sytuacji, w której jednostronne oświadczenia prowadzą do zniekształcenia woli zmarłego (spadkodawcy). W sprawach spadkowych sąd ma obowiązek szczegółowo badać wszystkie okoliczności sprawy. Dotyczy to zarówno autentyczności dokumentów, jak i wiarygodności zeznań świadków, którzy mogą mieć subiektywny interes w określonym rozstrzygnięciu.
Zobacz pełną treść postanowienia Sądu Najwyżśzego wraz z uzasadnieniem w sprawie I CSK 438/24
ostanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2024 r. I CSK 438/24 - Ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli po śmierci osoby składającej oświadczenie
Ze względu na ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli dopiero po śmierci osoby składającej oświadczenie konieczne jest ustanowienie wymagań formalnych utrudniających sfałszowanie treści oświadczenia, zmuszenie umierającego do jego złożenia lub wykorzystanie stanu zdrowia wyłączającego świadome wyrażenie woli. Podstawą formą testamentu jest testament w całości spisany własnoręcznie (art. 949 § 1 k.c.). Wymóg ten nie służy wyłącznie utrudnieniu sfałszowania treści ostatniej woli, lecz służy także możliwości sprawdzenia, czy spadkodawca pisał testament w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.). Badanie pismoznawcze pozwala do pewnego stopnia na ustalenie, czy piszący działał pod wpływem dużego stresu, co w połączeniu z innymi przesłankami może pozwolić na ustalenie złożenia oświadczenia pod bezprawną groźbą. Badanie to może także ujawnić zmiany charakteru pisma wynikające z demencji lub innych zaburzeń psychicznych.
[Prawo sportowe] Masowość dzisiejszych widowisk sportowych sprawiła, że sport stał się bardzo intratnym biznesem i rządzi się, a właściwie rządzą nim, prawa rynku. Od blisko dwudziestu lat obserwuje się w świecie bardzo dynamiczny wzrost wydatków na sponsoring w sferze sportu, który dla wielu firm traktowany jest jako istotny instrument działań promocyjnych. | ADVISER Armknecht & Partners kancelaria prawna Gdynia, kancelaria prawa sportowego, kancelaria prawa sportowego, prawo sportowe kancelaria, sports law, sports law poland, prawnik sportowy, umowa sponsoringu, kancelaria sportu, sponsoring w sporcie, sponsoring sportu, prawnik prawo sportowe, https://adviser.law/prawo-sportowe
W tym wpisie, przedstawiamy odpowiedzi na kilka pytań związanych z prawem sportowym, określanym również jako „lex sportiva”, które często pojawiają się z naszą praktyką prawa sportowego prowadzonego w ramach ADVISER Armknecht & Partners attorneys-at-law Kancelaria Prawa Sportowego. Ów pytania zadaliśmy wspólnikowi zarządzającemu naszej kancelarii prawnej- Bartoszowi Armknechtowi, który jako wiodący prawnik sportowy w naszej kancelarii, specjalizuje się właśnie w prawie sportowym. Bartos Armknecht reprezentuje w sporach prawnych jak i w negocjacjach m.in. z klubami sportowymi piłkarzy i piłkarki jak i zawodniczki i zawodników z innych dyscyplin sportowych takich jak siatkówka, koszykówka, sporty walki, w tym MMA oraz sportowców uprawiających tenis stołowy, czy piłkę ręczną. Doświadczenie prawne w prawie sportowym Bartosza nie ogranicza się do reprezentacji zawodniczek i zawodników w negocjacjach czy w sprawach przed sportowymi sądami arbitrażowymi. Obsługę on również sprawy klubów piłkarskich, klubów koszykarskich, czy żeglarskich. Sprawy te obejmuje kwestie umów sponsoringowych, reklamowych, kontraktów zawodniczych, umów z agentami sportowymi, w tym agentami piłkarskimi, jak również zmiany właścicielskie w klubach sportowych. Jego doświadczenie nie ogranicza się do tradycyjnej obsługi prawnej i doradztwa z zakresu prawa sportowego. Posiada on również doświadczenie z zakresu marketingu sportowego, tworzenia strategii wizerunkowej w sporcie w sytuacjach kryzysowych, jak również restrukturyzacji klubów sportowych, czy projektowania struktury klubów sportowych (corpotrate governance). Kancelaria prawa sportowego prawnik sportowy, prawo sportowy porady prawne radca prawny adwokat kancelaria prawna sport arbitraż sportowy umowa sponsoringu kontrakt piłkarski kontrakt zawodniczy kontrakt piłkarski umowa z agentem piłkarskim umowa agencyjna umowa agent piłkarski umowa reklamowa restrukturyzacja klubu kontrakt zawodnika MMA zapłata wynagrodzenia kontrakty piłkarski spór sportowy sportowy sąd arbitrażowy kancelaria sportu sport i prawo obsługa prawna sportu porada prawna sportu konsultacje prawne prawo sportowe i sport kancelaria Kancelaria prawa sportowego to wyspecjalizowana firma prawnicza, która świadczy usługi prawne w zakresie szeroko pojętego prawa sportowego. Prawnik sportowy, pracujący w takiej kancelarii, zajmuje się doradztwem prawnym oraz reprezentacją klientów w sprawach związanych ze sportem. Prawnik sportowy musi dobrze znać specyfikę rynku sportowego, przepisy krajowe i międzynarodowe dotyczące sportu, a także regulaminy organizacji sportowych, takich jak FIFA, UEFA, czy Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Dzięki temu może skutecznie pomagać swoim klientom w poruszaniu się po skomplikowanych regulacjach prawnych związanych z działalnością sportową. Prawnik sportowy reprezentuje zawodników, zawodniczy sportowców kluby piłkarskie kluby koszykarskie w sporach przed sportowymi trybunałami arbitrażowymi, negocjuje umowy ocenia i je weryfikuje.